Als afsluiter van een tour door Duitsland, Polen en Tsjechië langs Berlijn, Praag en Bonn bezocht ik de tentoonstelling Karl Lagerfeld Modemethode. De Bundeskunsthalle exposeerde een uitgebreid beeld van het werk van deze uitzonderlijke modeontwerper.
De tentoonstelling Karl Lagerfeld Modemethode
De sfeer van de expositie sloot helemaal aan bij de filosofie van Karl Lagerfeld dat mode zich op straat afspeelt en vooral draagbaar moet zijn. Karl Lagerfeld richtte zich al vroeg naast de haute couture ook op de toen nog nieuwe prêt-à-porter. Daarin zag hij de toekomst van de mode. Een mode die je op straat kunt zien. Een helemaal uitgewerkte setting in de “esthetiek van de straat” bepaalde dan ook de beleving van het eerste deel van de tentoonstelling compleet met asfalt straten betonnen muren en trottoirs.
Karl Lagerfeld Modemethode belichtte zijn belangrijkste werk, en begon met de gele wollen jas waarvoor hij in 1954 de Woolmark Prize won, en die hem zijn eerste baan, bij Balmain, opleverde.
Karl Lagerfeld – Jas 1954 – eerste prijs winnaar van het internationaal wol secretariaat
Karl voor Fendi
In 1965 gaven de vijf gezusters Fendi, Karl Lagerfeld een contract als hoofdontwerper van de prêt-à-portercollectie van het Romeinse modehuis. Fendi werd in 1925 opgericht als een bedrijf dat bontjassen maakt. De tentoonstelling liet dertig Fendi-creaties en accessoires uit de periode 1970-2015 zien. Deze stukken hebben een speelse elegantie. Bontjassen hoorden vooral chique te zijn maar Karl Lagerfeld behandelt bont als een stof: hij verft het, verknipt het en voegt het weer samen. Het statussymbool van weleer wordt onder zijn handen modern en draagbaar en heeft niet alleen stijl, maar ook een beetje humor.
Naast kleding en accessoires ontwikkelde Karl Lagerfeld ook het uit twee gespiegelde F-en samengestelde logo voor Fendi. Net als voor Chanel fotografeert Lagerfeld ook voor Fendi de door hem ontworpen collecties zelf.
Fendi – Courtesy Fendi Archives
Fendi – Courtesy Fendi Archives
Karl voor Chloé
Voor het Parijse modehuis Chloé werkte Karl Lagerfeld twee periodes – van 1964 tot 1984 en van 1992 tot 1997. In de door hem ontworpen modellen komen Chloés luchtige, romantische identiteit en Karl Lagerfeld zijn onmiskenbare neus voor de tijdgeest samen: vluchtig, vloeiend, licht, vrij en fantasievol. Dromerig, zinnelijk en speels weerspiegelen zijn ontwerpen een sterk inlevingsvermogen in het gevoel van een generatie. Er waren twintig Chloé jurken uit de periode 1966-1996 in de tentoonstelling te zien.
Chloé – Chloé Archive
Karl voor zijn eigen label
In 1984 richtte Karl Lagerfeld zijn eigen label op: Karl Lagerfeld en heeft daarmee veel succes op het gebied van damesconfectie. Tot op heden ontwerpt hij zelf de collecties en zorgt zo voor betaalbare confectiemode van eigen hand. De stijl van het huis wordt, net als zijn eigen kledingstijl, gekenmerkt door heldere strakke lijnen. Eenvoudige elegantie en een androgyne snit bepalen de ontwerpen, en effen zwarte en witte stoffen domineren.
Dertien jurken en kostuums van het label Karl Lagerfeld uit 1986 tot 2011 lieten in de tentoonstelling de streetwear kant van de ontwerper zien, die ook voor andere labels zoals H&M en Diesel jonge, draagbare confectiemode heeft ontworpen.
Karl Lagerfeld – Karl Lagerfeld, Paris
Karl Lagerfeld – Karl Lagerfeld, Paris
Karl voor Chanel
Tegenwoordig werkt Lagerfeld het meest voor het iconische Franse modehuis Chanel. In januari 1983 werd de eerste haute couture-collectie van Karl Lagerfeld als de nieuwe hoofdontwerper van het modehuis Chanel gepresenteerd. De nalatenschap van de beroemde Gabrielle ‘Coco’ Chanel beheert hij nog altijd met succes, doordat hij de geest van Chanel verenigt met het heden en zijn visie op de toekomst. Karakteristieke Chanel-elementen zoals de camelia en parel kregen een nieuwe context en het klassieke mantelpakje werd op een eigentijdse manier gemoderniseerd zonder ook maar iets aan elegantie in te boeten.
from left to right – Chanel – Haute Couture – Chanel Collection / Chanel – Haute Couture – Chanel Collection / Chanel – Prêt-à-porter – Chanel Collection – 4–9 left to right – Chanel – Haute Couture – Chanel Collection / Chanel – Prêt-à-porter – Chanel Collection / Chanel – Haute Couture – Chanel Collection
Traditie en innovatie bij Chanel
Als statement haalt Lagerfeld het iconische Chanel-logo uit haar verborgenheid in de voering van de kleding naar de buitenkant van zijn tassen, riemen, knopen en andere accessoires. De traditioneel bij Chanel gebruikte stoffen jersey en tweed zijn in zijn creaties nog steeds te vinden. Lagerfeld combineert deze traditionele materialen met leer, latex en neopreen.
De 62 creaties die Lagerfeld tussen 1983 en 2015 voor het modehuis ontwierp, weerspiegelden in de tentoonstelling het enorme oeuvre dat Lagerfeld met maar liefst acht Chanel-collecties per jaar maakt. Daar kwamen nog accessoires, tassen, schoenen en knopen bij, die ook door hem ontworpen zijn.
Methode Lagerfeld
Wat betreft de verwerking en productie van zijn mode kun je Karl Lagerfeld net zo goed een perfectionist als een traditionalist noemen. Er zijn weinig dingen waaraan hij zo hecht als aan het handwerk en hij stelt zeer hoge eisen aan de kwaliteit. Over het materiaal en de productie van elk detail van een kledingstuk is nagedacht. Toevalligheden zijn nergens te vinden en hij werkt alleen met zeer gespecialiseerde, traditionele ambachtelijke bedrijven zoals hoeden- en schoenmakers, goudsmeden en specialisten op het gebied van borduurwerk.
Zijn “gevoel” voor materialen was goed te zien in de tentoonstelling. Er was bijvoorbeeld een groep jurken te zien die liet zien hoe de ontwerper met het materiaal van de traditionele Chanel-mantelpakjes omgaat: Lagerfeld gebruikt de stof in al zijn zwaarte, bedrukt hem, borduurt erop en verweeft hem met andere materialen. Een van mijn favoriete creaties in tweed krijgt op deze manier een verloop tot het transparant en vederlicht geworden is.
from left to right: Chanel – Haute Couture – Chanel Collection / Chanel – Haute Couture – Chanel Collection / Chanel – Prêt-à-porter – The Metropolitan Museum of Art, New York
Met het werk voor Chanel wordt Lagerfelds “modemethode” het duidelijkst zichtbaar. Hij werkt altijd met een totaalconcept: van de keuze van het thema en de eerste schetsen tot het voltooide kledingstuk, van de accessoires via de aankleding en de muziek tijdens de modeshows tot de foto’s en het grafisch ontwerp, de reclames, catalogus en de winkelinrichting wordt elk detail bedacht en gemaakt door de ontwerper zelf. Alles is altijd afgestemd op het principe van Lagerfeld, en zo volgde ook deze tentoonstelling zijn “modemethode”.
Haute couture
Zoals gebruikelijk in de mode vond de tentoonstelling, Karl Lagerfeld Modemethode, haar hoogtepunt in de haute couture. Hier overspanden vele duizenden papieren bloemetjes de ruimte waar de de exclusieve, handgemaakte unieke stukken te zien waren. In deze zaal wandelde je echt een sprookje in. Op of aan iedere creatie zitten prachtige gedetailleerde versieringen, borduursels, veertjes, palletjes en andere materiaal bewerkingen. Alles traditioneel en met de hand gemaakt. Of je daar nu van houd of niet dat maakt hoe dan ook indruk.
Chanel – Haute Couture – Chanel Collection
Conclusie
Het was voor mij zeer de moeite waard om in het echt te zien hoe iemand die, voor mijn gevoel heel Duits, zeer systematisch en methodisch werkt tegelijkertijd zo vrij kan associëren. Hoe iemand zo ongelooflijk productief kan zijn en tegelijkertijd zichzelf steeds opnieuw lijkt uit te vinden. Hoe iemand die al meer dan zestig jaar zijn stempel op de mode drukt immer actueel kan zijn. Hoe iemand zo’n herkenbare eigen stijl laat zien en tegelijkertijd zijn werk aanpast aan het modehuis waar hij voor werkt en de tijdgeest. Hoe iemand zo groot en commercieel kan denken en tegelijkertijd ieder detail onder controle heeft. Heel inspirerend om te zien dat je niet hoeft te kiezen. Het kan allemaal en soms zelfs tegelijk. Ik heb de hele tentoonstelling twee keer achter elkaar bekeken en als ik meer tijd had gehad was ik gerust nog een rondje gegaan…
bij Modemethode gefotografeerd door Tristan Thiele
Alle beelden van de tentoonstelling Karl Lagerfeld Modemethode zijn gemaakt door David Ertl, 2015 en mij ter beschikking gesteld door Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland -> bundeskunsthalle
PS.
Fijn als je me hieronder laat weten wat je van dit bericht vindt. Je kunt je in de sidebar abonneren op Modarium zodat je op de hoogte blijft van mijn laatste hersenspinsels en alle nieuwe berichten.